Het winterklaar maken van je buitenkraan voorkomt kostbare vorstschade. Door de toevoerleiding af te sluiten, restwater af te tappen en de kraan te beschermen tegen kou, vermijd je dure reparaties en leidingbreuken.
Een bevroren buitenkraan is een dure grap die je als huiseigenaar liever voorkomt. Wanneer water in de kraan of PE leiding bevriest, kan de druk zo hoog oplopen dat leidingen barsten of de kraan zelf kapot gaat. Met de juiste voorbereiding hou je je buitenkraan heel de winter probleemloos werkend.
Waarom buitenkranen zo kwetsbaar zijn
Buitenkranen zitten vaak aan de buitenmuur van je huis, waar ze direct blootgesteld zijn aan vorst. In tegenstelling tot de leidingen in huis, die beschermd worden door isolatie en warmte, staan buitenkranen er letterlijk kaal bij. Moderne woningen hebben vaak vorstvrije buitenkranen, maar bij veel oudere huizen is dit niet het geval.
Het probleem ontstaat niet alleen bij de kraan zelf, maar vooral in het tyleenbuis erachter. Als er water in de leiding blijft staan en dit bevriest, kan de leiding scheuren, vaak op plekken die je niet direct kunt zien. Het gevolg kan een flinke waterschade zijn zodra het weer ontdooit.
Zelfs bij een moderne vorstvrije buitenkraan kun je niet altijd op de automatische beveiliging vertrouwen. Deze systemen kunnen falen of verkeerd geïnstalleerd zijn, waardoor je alsnog met problemen zit.
Het complete stappenplan
Stap 1: Hoofdkraan lokaliseren en afsluiten
Zoek de hoofdafsluiter voor je buitenkraan op. Deze zit meestal in de meterkast, kelder of kruipruimte. Bij nieuwere woningen is deze vaak duidelijk gelabeld. Draai deze kraan volledig dicht om de watertoevoer naar buiten af te sluiten.
Stap 2: Buitenkraan openzetten
Ga naar buiten en zet de buitenkraan volledig open. Laat al het water uit de leiding lopen. Dit kan even duren, afhankelijk van de lengte van de toevoerleiding. Je hoort wanneer er geen water meer komt.
Stap 3: Laat de kraan openstaan
Laat de buitenkraan de hele winter openstaan. Dit zorgt ervoor dat eventueel condensvocht of restwater kan wegdruppelen en niet kan bevriezen in de kraan zelf.
Stap 4: Slangen en accessoires loskoppelen
Koppel alle tuinslangen, Bradas sproeier en starterset los van de buitenkraan. Ook deze kunnen water bevatten dat kan bevriezen en schade veroorzaken aan zowel de accessoires als de kraan.
Stap 5: Isolatie aanbrengen
Bij oudere buitenkranen of kranen die extra bescherming nodig hebben, kun je isolatiemateriaal aanbrengen rond de kraan en het zichtbare deel van de leiding.
Verschillende typen buitenkranen
Gewone buitenkranen
Dit zijn de standaard buitenkranen die je vooral in oudere woningen aantreft. Deze hebben geen ingebouwde vorstbeveiliging en moeten altijd handmatig winterklaar gemaakt worden volgens bovenstaand stappenplan.
Vorstvrije buitenkranen
Moderne vorstvrije buitenkranen hebben een lange steel die tot ver in het huis reikt, waar het warmer is. Het afsluitpunt zit daarom niet bij de kraan zelf, maar binnen in het huis. Deze kranen zijn veel veiliger, maar vereisen nog steeds aandacht.
Zelfdraaiende buitenkranen
Deze bijzondere kranen draaien zichzelf automatisch dicht wanneer de temperatuur onder een bepaald punt komt. Ze zijn handig, maar niet 100% betrouwbaar bij extreme kou.
Beste keuze: Bradas kogelkranen
Voor wie een betrouwbare buitenkraan zoekt, zijn de Bradas kogelkranen een uitstekende optie. Deze messing kranen zijn robuust gebouwd en gaan jaren mee. Ze zijn verkrijgbaar in verschillende maten met verschillende aansluitingen, passend bij de meeste installaties.
Problemen herkennen en oplossen
Tekenen van vorstschade
Als je buitenkraan niet meer goed werkt na de winter, kan dit wijzen op vorstschade. Symptomen zijn: geen water, druppelende kraan die niet meer stopt, of water dat ergens anders naar buiten komt dan verwacht.
Noodmaatregelen bij onverwachte vorst
Is er plotseling vorst voorspeld en heb je je buitenkraan nog niet winterklaar gemaakt? Zet hem direct open en laat een klein straaltje water lopen. Stromend water bevriest minder snel dan stilstaand water. Dit is echter een noodoplossing, doe dit alleen bij onverwachte vorst.
Controle van leidingwerk
Controleer regelmatig of er geen water lekt uit de toevoerleiding, vooral in kruipruimtes en kelders. Een klein lek kan wijzen op beginnende vorstschade die snel groter kan worden.
Extra bescherming bij extreme kou
Bij zeer strenge winters kun je extra maatregelen nemen. Wikkel isolatiemateriaal om de kraan en het zichtbare deel van de toevoerleiding. Speciale kraankappen zijn verkrijgbaar die extra bescherming bieden tegen wind en kou.
Voor kranen die regelmatig gebruikt moeten worden in de winter, bijvoorbeeld voor het vullen van drinkbakken voor dieren, bestaan er verwarmingskabels die rondom de leiding gewikkeld kunnen worden. Een handige oplossing is een water jerrycan voor buitengebruik.
Onderhoud en controle
Gebruik de winterperiode om je buitenkraan goed te inspecteren. Controleer of er geen scheurtjes in de behuizing zitten, of de kraan nog goed sluit en of alle aansluitingen stevig vastzitten.
Vervang versleten PTFE teflon tape tijdig. Een lekkende kraan is niet alleen vervelend, het kan ook zorgen voor ijsvorming rond de kraan waardoor verdere schade ontstaat.
Voorjaar: Weer in gebruik nemen
Wanneer de vorst voorbij is, kun je je buitenkraan weer in gebruik nemen. Draai eerst de hoofdkraan weer open en controleer of alles goed werkt. Laat de kraan even lopen om eventuele luchtbellen uit het systeem te krijgen.
Controleer alle koppelingen op lekkages voordat je je tuinslang weer aansluit. Een klein lek dat in de winter is ontstaan, kan nu zichtbaar worden.
De meest gestelde vragen
Hoe weet ik of mijn buitenkraan vorstvrij is?
Vorstvrije kranen hebben meestal een lange steel en zijn gemarkeerd als 'frost-free' of 'vorstvrij'. Bij twijfel kun je het best de fabrikant raadplegen of een installateur laten kijken.
Moet ik ook mijn vorstvrije buitenkraan winterklaar maken?
Ja, ook vorstvrije kranen kunnen falen. Sluit altijd de hoofdtoevoer af en laat restwater weglopen. Dit is een kleine moeite die grote problemen voorkomt.
Wat doe ik als mijn buitenkraan toch bevroren is?
Probeer de kraan nooit geforceerd open te draaien. Laat hem geleidelijk ontdooien of gebruik een föhn op lage stand. Controleer daarna of alles nog goed werkt en roep bij twijfel een installateur.
Wanneer moet ik beginnen met winterklaar maken?
Start zodra nachtvorst wordt voorspeld, meestal eind oktober of november. Het is beter te vroeg dan te laat, één bevroren nacht kan al voor schade zorgen.
Kan een bevroren buitenkraan de hele waterleiding beschadigen?
Ja, als de toevoerleiding bevriest kan deze barsten. Dit kan leiden tot waterschade in huis en dure reparaties. Daarom is preventie zo belangrijk.