Een tuinslang is een fantastisch hulpmiddel voor het bewateren van planten, het schoonspuiten van paden of het wassen van uw auto. Maar als u op uw waterrekening let of het milieu graag een handje helpt, is de vraag: hoeveel liter water verbruikt een tuinslang eigenlijk per uur? In deze blog bespreken we de factoren die de doorstroming en het verbruik bepalen, de rol van slangdiameter en waterdruk, en geven we tips om bewust en efficiënt met water om te gaan.
Waarom varieert het waterverbruik zo sterk bij tuinslangen?
Diameter van de tuinslang
De inwendige diameter van uw tuinslang (bijvoorbeeld 13 mm bij een tuinslang van 1/2 inch of 19 mm bij een tuinslang van 3/4 inch) heeft een grote invloed op de doorstroming. Hoe groter de diameter, hoe meer water er per minuut of per uur kan stromen bij dezelfde druk. Een 3/4-inch slang kan wel tot het dubbele verbruik komen vergeleken met een 1/2-inch slang, als alle andere factoren gelijk blijven.
Waterdruk en toevoer
Niet elke buitenkraan levert dezelfde druk. In Nederland varieert de waterdruk normaliter tussen 2 en 4 bar. Een hogere druk betekent doorgaans meer liters per minuut, mits de slang en koppelingen niet beperkend werken. Ook de lengte van de slang speelt mee: hoe langer de slang, hoe groter de drukval en hoe lager de uiteindelijke waterstroom.
Hulpstukken en sproeikoppen
Het type sproeikop of handsproeier dat u gebruikt, kan de doorstroming beperken of juist vergroten. Een simpele open tuinslang zonder mondstuk laat vaak meer water door dan een sproeikop op nevelstand. Bovendien kunnen zwenksproeiers, sectorsproeiers of andere bewateringstools de waterafgifte moduleren.
Hoeveel liter per uur verbruikt mijn tuinslang nu echt?
Gemiddelde richtcijfers
- 1/2-inch tuinslang: Bij een normale waterdruk (3 à 4 bar) varieert de doorstroom meestal tussen de 9 en 15 liter per minuut. Op uur-basis komt dat neer op circa 540 tot 900 liter per uur.
- 3/4-inch tuinslang: Met dezelfde druk kan de doorstroming oplopen naar 15–25 liter per minuut, ofwel 900 tot 1500 liter per uur. Dit is ruim het dubbele van sommige 1/2-inch slangen.
(N.B.: Dit zijn gemiddelden. Uw specifieke situatie kan afwijken als u bijvoorbeeld een lage waterdruk heeft, of juist een krachtige pomp gebruikt.)
Flow beperkt door sproeikoppen of waterbesparende mondstukken
Als u een spuitpistool of spraykop met verschillende standen gebruikt (bijv. nevel, straal, douche), is de doorstroming vaak lager dan de maximale capaciteit. In nevelstand kan de doorvoer makkelijk halveren. Dit is handig als u gericht water wilt geven aan planten zonder te verspillen.
Factoren die de doorstroom verder kunnen beperken:
- Knikken en bochten: Hoe vaker de slang knikt, hoe hoger de weerstand en hoe lager het debiet (liters per minuut).
- Inwendige ophoping: Kalkaanslag, vuil of algen in de slang kunnen de diameter effectief verkleinen en de waterafgifte reduceren.
- Diameter en kwaliteit van koppelingen: Een koppelstuk met nauwe doorlaat of versleten afdichtring kan de waterdoorstroom belemmeren.
Waterverbruik in perspectief
- 9 tot 15 L/min (1/2-inch): Komt neer op 540 tot 900 L/uur. Bij ononderbroken gebruik kan dat in één uur evenveel water zijn als een kleine badkuip, of zelfs meer.
- 15 tot 25 L/min (3/4-inch): 900 tot 1500 L/uur. Dat is een aanzienlijke hoeveelheid water – vergelijkbaar met meerdere keer de inhoud van een standaard badkuip.
- Sproei- of druppelsystemen: Een zwenksproeier kan, afhankelijk van zijn sproei-oppervlak, ook al gauw 800–1000 L/uur verbruiken. Een druppelslang heeft daarentegen vaak een veel lager verbruik, maar functioneert onder lagere druk en werkt trager, wat weer kan zorgen voor zuiniger bewatering.
Tips om waterverbruik te beperken
- Kies de juiste slangdiameter: Heeft u slechts een kleine tuin, dan kan een grote 3/4-inch slang onnodig veel water per uur afleveren. Met een 1/2-inch variant is de doorstroming al voldoende én waterbesparender.
- Gebruik een sproeistuk: In plaats van een ongereguleerde, open slang, is een (hand)sproeier met verschillende standen aan te raden. Zo kunt u de waterafgifte aanpassen aan uw planten of reinigingsklus.
- Voorkom onnodig weglopen: Laat de slang niet lang onbewaakt stromen. Zet de kraan dicht als u even pauze neemt.
- Werk met ‘tweaken’: Wilt u de liters beperken? Draai de kraan niet helemaal open of verlaag de druk door een geschikte kraanadapter.
- Irrigatie in de ochtend of avond: Bij lage temperaturen gaat er minder water verloren aan verdamping, zodat u met dezelfde liters effectiever bewaterd. Overdag in de volle zon kan het water sneller verdampen, wat het rendement verlaagt.
Praktische scenario’s: hoe zit het in uw tuin?
- Kleine stadstuin (1/2-inch slang, 3 bar druk): Een tuinslang gebruikt pakweg 9 liter per minuut. In een half uur bewateren is dat 270 liter. Dat lijkt veel, maar kan in een droge zomer onmisbaar zijn voor uw planten.
- Grote tuin met 3/4-inch slang (4 bar druk): 20 liter per minuut is realistisch, wat neerkomt op 1200 liter per uur. Als u een uur lang de kraan vol open laat, verbruikt u dus meer dan een kubieke meter water. Een haspel of wandslangenbox is handig om de slang na gebruik weg te halen, zodat u hem niet per ongeluk laat doorlopen.
- Reinigen van een auto of terras: Doorgaans zult u niet continu met volle druk water spuiten, vooral als u gebruikmaakt van een pistoolhandgreep. Toch kan het verbruik vlot oplopen tot enkele honderden liters als u lang bezig bent.
Conclusie
De hoeveelheid water die een tuinslang per uur gebruikt, kan variëren van enkele honderden tot meer dan duizend liters, afhankelijk van diameter, druk en mondstuk. Terwijl een 1/2-inch slang bij gewone huishoudelijke druk vaak rond de 540 tot 900 liter per uur verbruikt, kan een grotere 3/4-inch variant oplopen tot wel 1500 liter per uur. Wilt u bewust omgaan met water, dan kunt u een kleinere diameter kiezen, sproeistukken gebruiken om de straal te reguleren, en de slang niet onnodig laten doorlopen. Zo blijft uw tuin netjes bewaterd, maar zonder water te verspillen.
Veelgestelde vragen
Is er een eenvoudige manier om mijn werkelijke waterverbruik te meten?
U kunt een (tijdelijke) watermeter tussen de kraan en uw slang plaatsen, of via de hoofdmeter in huis een test doen: noteer de stand, gebruik de slang een bepaalde tijd en noteer daarna opnieuw. Zo krijgt u exact inzicht in liters die zijn verbruikt.
Wordt mijn waterdruk lager als ik een langere slang gebruik?
Ja, bij een zeer lange slang daalt de druk een beetje, waardoor het debiet kan verminderen. De mate waarin dat gebeurt hangt af van de slangdiameter en evt. knikken. In de praktijk is het drukverschil bij huishoudelijk gebruik niet altijd enorm, maar merkbaar genoeg om het debiet iets te verlagen.
Kan ik water besparen door een handsproeier?
Absoluut. Een sproeistuk of pistoolgreep laat doorgaans minder water door dan een open slang, omdat u de doorstroming kunt regelen (bijv. nevelstand vs. krachtige straal). Daardoor gebruikt u alleen de hoeveelheid water die u op dat moment nodig heeft.
Is een uitrekbare tuinslang zuiniger?
Niet per se. Het verbruik hangt grotendeels af van de kraan en slangdiameter. Wel kan een uitrekbare slang iets minder water afgeven als de inwendige diameter kleiner is dan bij een normale slang. Tegelijk gaan sommige flexslangen bij hoge druk juist meer doorlaten. Het verschilt per merk en model.
Kan ik met een groter debiet sneller sproeien en dus water besparen?
In sommige gevallen wel. Als uw sproei-klus veel oppervlakte beslaat, kan een stevig debiet ervoor zorgen dat u in minder tijd klaar bent en de kraan sneller dicht kunt draaien. Daarentegen kan een te hoge flow ook leiden tot wateroverschot en verspilling als u niet oppast.